اون دو بازاری که معرفی کردیم (سرمایه گذاری پول نقد و اوراق مشارکت) بازار پول بودند که برای سرمایه گذاری های کوتاه مدت کمتر از یک سال پیشنهاد می شد اما اگر شما به پس انداز خود بیش از یک سال احتیاج نداشتید می توانید وارد بازار سرمایه بشوید.

بازار سرمایه هم به دو طبقه تقسیم می شود:

سهام و دارایی واقعی یا real

• سهام:

سهام به دو دسته تقسیم می شود: بازار اولیه و بازار ثانویه

بازار اولیه به این معناست که شما شرکتی نوپا و تازه تاسیس دارید و تمام اتفاقات اقتصادی بر روی شما اثر دارد.

اما هنگامی که شما سه سال از فعالیت خود را رد کنید و به سوداوری برسید می توانید وارد بازار ثانویه بشوید.

از این تعاریف می توان نتیجه گرفت که بازار بورس بازار ثانویه است، یعنی محلی که قبلا دیگران ایجاد کرده اند و روی برندینگ آن کار کرده اند و در حال حاظر مشخص است اگر بازار نوسان کند چه اتفاقی برای آن صنعت خواهد افتاد.

بورس به سه قسمت تقسیم می شود:

۳۰ شرکت در تابلو اول نمایش داده می شوند، ۳۰ شرکت در تابلو دوم و بقیه سهام در فرا بورس هستند، حتی سهام زیان ده و سهامی که برای اولین بار می توانند عرضه بشوند سهامی عام در فرابورس هستند.

البته خود فرابورس هم تابلو های مختلفی دارد که شما می توانید بالای کد های معاملاتی در بورس آنها را  ببینید.

تابلوی اول به تابلوی کم ریسک شناخته می شود اما هنگامی که به فرابورس میرسیم مشاهده می کنیم که سهام ها پر ریسک و پر نوسان هستند و بازدهی آنها نیز متفاوت است.

در حالت بازار اولیه تمام اتفاقات اقتصادی روی شما اثر دارد اما در بازار ثانویه در بورس شما می توانید با سرمایه خود در ۱۰ شرکت مختلف سهام با نقد شوندگی بالا بخرید.

بکته اینجاست که در بورس شما تعصبی به ماندن در صنعت خاصی ندارید و تنها تعصب شما روی میزان سود شماست و اگر مشاهده کردید که شرکتی زیان ده است می توانید آن را ترک کنید و سهام خود را بفروشید.

بازدهی در سهام به دو قسمت تقسیم می شود:

یکی سود تقسیم شده در بازار (dps) 

و دیگری capital gain یا رشد قیمت.

حالا رشد قیمت به چه دلیلی در بازار هست؟

برعکس فرصت های سرمایه گذاری قبلی که در اصل تورم کاهنده اش بود و موجب ضرر آن می شد، در بورس برعکس تورم فزاینده هست.

برای مثال شما مواد اولیه با دلار ۳۷۰۰ تومن وارد کرده اید و الان شده ۸۸۰۰ ، برای همین یه سود تورمی باد اورده برای شما حاصل می شود

پس می توان نتیجه گرفت کسی که سهم خریداری می کند عملا دو سود می برد، یکی سود سود تصویب شده یکی سود حال از رشد قیمت ها.

جالب است الان  در بورس ایران هر دو اتفاق رخ می دهد (اما عموما در شرکت هایی که در آنها مزیت مطلق داریم).

شاخص زیر ۱۰۰ هزار تا امروز نزدیک ۱۴۸هزار تا شده و ۴۸ درصد سود در نزدیک ۵ ماه! این موضوع نشان دهنده این است که به دو دلیل سهام در حال رشد است، یکی شرکت هایی که آنها افزایش یافته و نوسان نرخ ارز و تورم به آنها کمک کرده و دیگری افزایش ارزش دارایی های این شرکت ها که به عبارتی در اقتصاد به آن نسبت q (یعنی ارزش بازاری به ارزش جایگزینی) گفته می شود.

• چهارمین فرصت سرمایه گذاری ما دارایی واقعی مردم است:

دارایی واقعی برای مثال شامل زمین و آپارتمان می شود،

بیشترین حجم معاملات آپارتمان های ۷۵ متری دو خواب بوده چون ۶۰ درصد جمعیت ایران یک، دو و سه نفره هستند.

البته آپارتمان کلا اداری یا مسکونی مانند سهام است، چون شما یک اجاره سالانه دارید یک رشد دارایی.

همچنین اگر شما قصد خرید آپارتمان اداری داشته باشید، رشد ان به کسب و کاری که در آن وجود دارد وابسته است.

واقعیت این گونه است که ۷۰ در صد ارزش یک ملک تجاری به سرقفلی یا به اصطلاح تلفن خور آن است برای همین مشاهده می کنید که گاهی یک ملک ۱۰ متری در بازار تهران ۵ میلیارد تومان قیمت دارد.

یادتان باشد چون ۷۰ درصد ارزش ملک تجاری شرقفلی آن است و ممکنه به دلیلی آن پاساژ یا ملک بد نام شود یا مثلا پارکینگ نداشته باشه سرقفلی آن نیز در خطر است و این موضوع نشان دهنده این است کخیلی سرمایه گذاری پر ریسکی است .

• طلا

شما طلا که میخرید سعی میکنید خودتان را از تورم مصون کنید یا از هات مانی(hot money) فرار کنید.

و دلیل اصلی این که سکه از ۱میلیون و ۴۰۰ رسیده به ۴ میلیون و ۳۰۰ شاید به خاطر همین تورم ارزی هست وگرنه انس جهانی آن پایین آمده. گرچه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از این مبلغ حباب هست و به نظر من تا اخر سال حتما حباب خواهد ترکید و لزوما کسانی که این سرمایه گذاری را کرده اند برنده نیستند.

• سرمایه گذاری real بعدی ارز های خارجی مانند دلار و یورو :

این ها بیشتر همان capital gain هست و باز هم افراد با خرید آنها خودشان را از کم ارزشی ریال و تورم حفظ می کنند.

همینطور که مشاهده می کنید در این بازار ما تجربه دلار ۲۰ هزار تومانی رو هم داشتیم اما اگر بررسی کنیم می بینیم که رشد دلار ادامه پیدا نخواهد کرد چون اقتصاد جوابگوی آن نیست و برنامه خود دولت هم قیمت بین ۸۰۰۰ تا ۱۰ هزار تومان می باشد.

ارزان ترین خودرو دنیا حدود ۲۲۰۰ دلار هست و اگر با ۱۲۰۰۰ هزار تومن حساب کنید میبینید که این نرخ هایی که اعلام می کنند نرخ های واقعی نیست و حتما اصلاح خواهد شد.

از ۴۵۰۰ نفر یک نظر سنجی انجام شده که ۶ ماهه دوم چه بازاری بیشتر جوابگو است؟

شما اگر این نظر سنجی را ببینید برای ۶ ماهه دوم حدود ۴۵۰۰ نفر به بازار هایی رای دادند که در بالا از آنها یاد شد.

بازار سرمایه نسبت به این رقمی که داشته رشد نکرده اما بازار سکه و طلا رشد کرده بازار مسکن در این ۶ ماهه ۵۰ درصد رشد کرده و عملا چون وام اضافه نشده یک stack foliation به رکود تورمی داریم مگر این که وام دهی را افزایش دهند. چون یک زمانی با ۸۰ میلیون تومان وام می توانستید خانه بخرید در ۲ سال و نیم قبل اما الان با ۸۰ میلیون تومان فقط ۱۰ متر خانه می توانید تهیه کنید! و این باعث شده بازار مسکن هم رشد نکند.

اکثر ۴۵۰۰ تعالی که در نظر سنجی شرکت کرده بودند، بازار سرمایه را پیشنهاد دادند اما حالا سوال اینجاست که:

کدام بازار سرمایه و کجا باید سرمایه گذاری کرد؟

شما می توانید از طریق سایت های ifb.ir و tsetmc.com بررسی کنید که کدام صنایع رشد و کدام صنایع زیان داشته اند . همچنین شما می توانید نمودار بازار را از لحاظ حجمی و مقداری ببینید.

همه بحث ها را بیان کردیم تا به این نکته برسیم که :

شرکت هایی موفق بودن که مزیت مطلق داشتند و صادرات محور بودند

یک بحث دیگر:

ما یک رابطه مستقیم بین ریسک و بازدهی داریم که ما هر چقدر که ما میخواهیم پول بیشتری ببریم باید ریسک بیشتری کنیم و پول در خطر کردن است.

کسی که زندگی آرامی دارد لزوما پولدار نخواهد شد.

در این فرصتایی که بیان شد، کمترین ریسک را پول نقد دارد برای همین هم شما میبینید در طی ۱۲ سال گذشته لزوما این نبوده کسانی که در بانک سرمایه گذاری کرده اند برنده باشند (به جز این سه چهار سال که اقای روحانی معادلات اقتصادی را بر هم زد و یک رکود عمیق بوجود آورد).

اما بعد از این اگر شما نگاه کنید می بینید که پر ریسک ترین و پر سود ترین بازار، سرمایه هست و بعد از آن مسکن.

اما در شرایط فعلی طلا به واسطه نوسان نرخ ارز دوم شده و مسکن سوم هست.

جالبه در نظر سنجی ها هم این نشان داده شده.

جمع بندی: هر کس ریسک بیشتری کند سود بیشتری می برد !

البته ریسک پذیری آدم ها با هم متفاوت است، پس نسخه هر نفر برای خود ان شخص است!

به قول اقای رضا مارمولک راه های رسیدن به خدا به تعداد انسان هاست! و شما نمی توانید برای همه یک راهکار بدهید. به همین علت توصیه می کنیم در سرمایه گذاری حتما از مشاور استفاده کنید.

توصیه ما این است که اگر پول های کوچک (کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان ) دارید می توانید در صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کنید.

اگر بالای ۱۰۰ میلیون تومان دارید می توانید در سبد گردان ها سرمایه گذاری کنید که بر اساس ریسک پذیری شما سرمایه گذاری میکنند.

من توصیه میکنم اگر خواستید خانه ای بخرید حتما مهندس عمران ببرید که ساختار آن را به شما بگوید.

اگر می خواهید خودرو بخرید یک مکانیک ببرید که آن را چک کند یا به اصطلاح ریسک خود را مدیریت کنید

مدیریت ریسک با ریسک کردن متفاوت است و باید حتما در سرمایه گذاری این موضوع را رعایت کنید چرا که اقتصاد ایران پر فرصت های سرمایه گذاری بکر هست و افراد کمی شناخته شده اند. گرچه مردم ما در سکه و دلار گله وار! حمله میکنند اما من توصیه میکنم در کنار سود آوری باعث اشتغال و رشد کشور هم بشوید برای همین هم من خودم سهام را به شما توصیه میکنم که تا اخر سال رشد خیلی خوبی خواهد داشت.

شاد و سر بلند زندگی کنید.